W dniu 12 marca 2015 r. Sąd Najwyższy wydał wyrok (sygn. akt II UK 136/14) dotyczący obowiązku dokonania przez ZUS interpretacji przepisów prawa.
W omawianej sprawie ZUS odmówił spółce wydania pisemnej interpretacji przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i składki zdrowotnej. Pytanie spółki dotyczyło obowiązku poboru składek w związku z wydatkami menadżerów na podróże służbowe i spotkania z kontrahentami finansowane z zaliczek lub zwracane przez spółkę.
ZUS odmówił wydania interpretacji, powołując się na okoliczność, że sprawa była przedmiotem postępowania kontrolnego jednostki ZUS, a obowiązek opłacenia składek został przez spółkę spełniony zgodnie z ustaleniami pokontrolnymi i wydaną w tym przedmiocie decyzją. Organ stwierdził również, że nie jest uprawniony do interpretacji pojęcia przychodu występującego na gruncie ustawy o PIT.
Spółka zaskarżyła decyzję, a sąd okręgowy uwzględnił skargę, zobowiązując ZUS do wydania pisemnej interpretacji w sprawie przedmiotowego wniosku. Po wniesieniu możliwych środków zaskarżenia przez ZUS, sprawa trafiła do Sądu Najwyższego.
SN stwierdził, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Określenie „zaistniały stan faktyczny” należy rozumieć w ten sposób, że wnioski muszą dotyczyć stanu faktycznego, który już się zdarzył. Nie ma natomiast znaczenia, kiedy ten stan powstał. Istotne jest to, aby skutki jego zaistnienia również w dacie zgłoszenia wniosku o interpretację wymagały dokonania interpretacji przepisów, które mają być stosowane w odniesieniu do tego stanu faktycznego. Interpretacja może więc dotyczyć także takiego stanu faktycznego, który wprawdzie zaistniał w przeszłości, ale nadal wywiera skutki prawne.
Sąd Najwyższy stwierdził, że zakresem interpretacji mogą być objęte zarówno zdarzenia, które miały miejsce w przeszłości, trwają aktualnie, jak i dopiero w przyszłości mają się pojawić. Sąd uznał również za nieprawidłowy pogląd ZUS, iż uregulowanie przez płatnika składek przez wykonanie ustaleń pokontrolnych oznacza brak możliwości wystąpienia w wnioskiem o wydanie interpretacji.
