Dnia 7 lutego 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. akt II FSK 1686/20), dotyczący zwolnienia z PIT bonów żywieniowych wydanych pracownikowi zamiast posiłków profilaktycznych, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 9 lipca 2019 r.
Wówczas, możliwość wydania pracownikowi bonów żywieniowych, jako posiłków profilaktycznych, nie była uregulowana w przepisach prawa pracy. Dlatego też organy podatkowe nie godziły się na zwolnienie wartości otrzymanych bonów z podatku PIT. Od lipca 2019 r. przepisy prawa pracy regulują już wprost możliwość wydania pracownikom bonów żywieniowych zamiast posiłków. Tym samym obecnie nie ma już wątpliwości interpretacyjnych, że wartość bonów korzysta ze zwolnienia z PIT.
Należy jednak podkreślić, że podatnicy (tu: pracownicy), którzy przed lipcem 2019 r. nie skorzystali ze zwolnienia z PIT, z powodu zawężającej interpretacji przepisów przez organy podatkowe, dziś mogą złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2017 – 2019. W uzasadnieniu wniosku można powołać się na analizowany wyrok NSA.
Omawiany wyrok NSA dotyczył Spółki z branży górniczej, której pracownicy świadczyli pracę w warunkach szczególnie uciążliwych. W związku z tym Spółka, na podstawie art. 232 Kodeksu pracy, była zobowiązana do nieodpłatnego zapewnienia pracownikom zatrudnionym w takich warunkach posiłków profilaktycznych oraz napojów, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie posiłków profilaktycznych oraz napojów (dalej: „rozporządzenie”). Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia (w stanie prawnym do dnia 9 lipca 2019 r.), jeżeli pracodawca nie miał możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, mógł zapewnić w czasie pracy: 1) korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych lub 2) przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.
Spółka zdecydowała się na wydanie pracownikom bonów żywieniowych na zakup artykułów spożywczych i napojów, aby pracownicy przyrządzali samodzielnie posiłki profilaktyczne. W opinii Spółki, wartość bonów żywieniowych mogła stanowić dla pracowników przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o PIT. Tym samym, Spółka była zwolniona z obliczania, pobierania oraz wpłacania zaliczek z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.
Organ podatkowy zakwestionował stanowisko Spółki, uzasadniając to brakiem możliwości kontroli jakie produkty spożywcze nabywają pracownicy i czy rzeczywiście są one wykorzystywane do przygotowania posiłków profilaktycznych.
Ostatecznie sprawa trafiła do NSA, który tak samo jak sąd pierwszej instancji stwierdził, że prawo do zwolnienia z PIT, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o PIT, miało zastosowanie także w przypadku wydania pracownikom bonów żywieniowych w miejsce posiłków regeneracyjnych. Dodatkowo sądy podkreśliły, że w przypadku interpretacji prawa podatkowego, a w szczególności ulg i zwolnień podatkowych, pierwszeństwo ma językowe znaczenie przepisów. Zatem organ podatkowy nie mógł odmówić podatnikowi skorzystania ze zwolnienia podatkowego z uwagi na przesłanki, które nie zostały wprost wskazane w ustawie podatkowej.
Tym samym, sąd administracyjny po raz kolejny zwrócił uwagę, że odstępstwo od rezultatów wykładni językowej jest wykluczone m.in. w przypadku, gdy wykładnia inna niż językowa jest niekorzystna dla podatnika.
Z pełną treścią wyroków obu instancji można zapoznać się pod tym linkiem.
Zapraszamy Państwa do śledzenia naszego profilu na LinkedIn: (https://www.linkedin.com/company/ita-doradztwo-podatkowe-sp-z-o-o), gdzie codziennie omawiamy najnowsze orzecznictwo w sprawach podatkowych oraz publikujemy najważniejsze informacje dotyczące zmian legislacyjnych, jak również istotne komunikaty Ministerstwa Finansów.
