Dnia 13 czerwca 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. akt I FSK 677/17) dotyczący prawa do odliczenia VAT od usług prawnych nabytych w celu windykacji trudnych wierzytelności.
W stanie faktycznym będącym przedmiotem sprawy, Spółka nabywała wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, a następnie egzekwowała je we własnym imieniu i na własny rachunek. W celu dochodzenia wierzytelności Spółka korzysta z usług kancelarii prawnej. Kancelaria prawna wystawiała na Spółkę faktury VAT, dokumentujące wykonane przez nią usługi. Spółka chciała odliczać VAT naliczony z tych faktur.
W treści wniosku o interpretację indywidualną, Spółka stwierdziła że ma prawo odliczyć VAT naliczony z faktur dokumentujących usługi kancelarii prawnej. Argumentowała swoje stanowisko tym, że nabyła ona wierzytelność wraz z prawem do odliczenia VAT przysługującym wcześniej zbywcy. Dodała również, że uzyskane środki zostaną przeznaczone na prowadzenie działalności, a w związku z tym egzekucja wierzytelności będzie wpływać na obrót opodatkowany VAT. Spółka dopatrywała się pośredniego związku zakupionej usługi z czynnościami objętymi zakresem VAT – co miałoby przemawiać za powstaniem prawa do odliczenia VAT naliczonego.
Organ interpretacyjny uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, że nabywanie przez Spółkę we własnym imieniu i na własny rachunek wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej nie stanowi odpłatnego świadczenia usług ani odpłatnej dostawy towarów, a zatem nie podlega opodatkowaniu VAT. Także egzekwowanie wierzytelności nie stanowi czynności opodatkowanej VAT. W efekcie – usługi związane z pomocą prawną w celu dochodzenia wierzytelności nie mają związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Nie jest więc spełniony podstawowy warunek powstania prawa do odliczenia VAT. Innymi słowy, Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących usługi prawne.
Stanowisko organu potwierdził wyrokiem z dnia 5 stycznia 2017 r. (sygn. I SA/Wr 1083/16) WSA we Wrocławiu. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone także przez NSA. Sąd utrzymał w mocy powyższe rozstrzygnięcie WSA, podzielając również w pełni stanowisko organu podatkowego.
