W dniu 16 kwietnia 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-42/14 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa dotyczący opodatkowania usług najmu i mediów w sytuacji, gdy wynajmujący przenosi koszty mediów na najemcę.
Wojskowa Agencja Mieszkaniowa oddawała w najem powierzone jej nieruchomości Skarbu Państwa. W ramach tej działalności dokonywała ona refakturowania świadczeń obejmujących dostawę niektórych mediów (energii elektrycznej, energii cieplnej i wody) oraz wywóz nieczystości poprzez przeniesienie na najemcę poniesionych przez nią kosztów z tytułu nabycia tych towarów i usług od podmiotów trzecich.
W związku z powyższym zwróciła się do organów podatkowych, z pytaniem jaką stawkę VAT powinna zastosować. Organ wyjaśnił, iż dostawa mediów i wywóz nieczystości są częścią całości stanowiącej jedno świadczenie, czyli usługę najmu. Świadczenia te należy włączyć do podstawy opodatkowania tej usługi stanowiącej świadczenie główne, i zastosować do nich jednolitą stawkę podatku, właściwą dla usługi najmu (czyli od 1 stycznia 2011 r. 23%).
WAM nie zgodziła się ze stanowiskiem organu podatkowego, a sprawa trafiła do NSA, który zawiesił postępowanie i zwrócił się z pytaniami prejudycjalnymi do TSUE o rozstrzygnięcie problemu.
TSUE orzekł, iż w ramach najmu nieruchomości dostawy energii elektrycznej, energii cieplnej i wody oraz wywóz nieczystości, zapewniane przez podmioty trzecie na rzecz najemcy bezpośrednio zużywającego te towary i usługi, należy uważać za dokonywane przez wynajmującego w sytuacji, gdy stroną umów o te świadczenia jest wynajmujący przenoszący jedynie koszty świadczeń na najemcę.
Najem nieruchomości i związane z nim: dostawę wody, energii elektrycznej i cieplnej oraz wywóz nieczystości co do zasady należy uważać za kilka odrębnych i niezależnych świadczeń, które winno się oceniać oddzielnie z punktu widzenia podatku VAT, chyba że elementy transakcji, także te wskazujące względy ekonomiczne zawarcia umowy, są ze sobą tak ściśle związane, iż tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie ekonomiczne, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. TSUE wskazał przy tym elementy, jakie należy brać pod uwagę przy ocenie podzielności świadczenia, oznaczającej możliwość odrębnego opodatkowania dostawy mediów od usługi najmu. Są nimi m. in. swobodny wybór świadczeniodawcy przez najemcę lub sposobu korzystania przez najemcę z mediów (przejawiający się poprzez założenie indywidualnych liczników, których odczyt jest podstawą odrębnego fakturowania).
Trybunał nakazał polskiemu sądowi ocenić okoliczności towarzyszące sprawie, w tym treść umowy najmu. Ocena NSA będzie zatem stanowić wskazówki, jak należy interpretować omawiane zagadnienie w warunkach towarzyszących relacjom pomiędzy polskimi wynajmującymi i najemcami.
